Audyt energetyczny budynku – co to jest i kto go wykonuje?

Czym jest audyt energetyczny? Audyt energetyczny polega na zbadaniu jak dużo energii (cieplnej i elektrycznej) zużywa budynek oraz w jaki sposób można zoptymalizować to zużycie.

Audytor energetyczny sprawdza m.in.:

  • izolacyjność przegród budowlanych (ścian, podłóg, dachu, okien)
  • instalacje grzewcze: parametry techniczne
  • sprawność oświetlenia i urządzeń elektrycznych
  • możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii (oszczędności energii)

Na tej podstawie określa, gdzie występują największe straty ciepła i energii elektrycznej oraz proponuje rozwiązania, które pozwolą te straty ograniczyć i zwiększyć efektywność energetyczną budynku.

Audyt energetyczny

Na czym polega audyt energetyczny?

Audyt energetyczny składa się z kilku etapów:

  • Zbieranie danych o obiekcie – audytor gromadzi wszelkie istotne informacje na temat budynku, m.in. rok budowy, kubaturę, powierzchnię, liczbę mieszkańców, rodzaj konstrukcji i materiałów budowlanych. Analizuje także rachunki za prąd i ogrzewanie.
  • Wizja lokalna – audytor dokonuje oględzin budynku, sprawdza stan przegród zewnętrznych, okien, drzwi, izolacji. Ocenia też sprawność instalacji grzewczej i systemu wentylacji.
  • Badania specjalistyczne – przeprowadza badania termowizyjne, testy szczelności, pomiary temperatury powierzchni itp. Pozwala to dokładnie zlokalizować miejsca, gdzie występują duże straty ciepła.
  • Analiza i obliczenia – na podstawie zebranych danych audytor przeprowadza obliczenia zapotrzebowania budynku na energię. Wykorzystuje do tego specjalistyczne programy komputerowe.
  • Raport i rekomendacje – ostatnim etapem jest sporządzenie szczegółowego raportu z przeprowadzonego audytu wraz z praktycznymi zaleceniami poprawy efektywności energetycznej budynku.

Jak znaleźć dobrego audytora?

Aby znaleźć rzetelnego audytora warto:

  • Sprawdzić, czy posiada on stosowne uprawnienia – ważny certyfikat audytora energetycznego.
  • Przeczytać opinie w internecie – warto poszukać referencji i komentarzy od innych klientów danej firmy audytorskiej.
  • Porównać oferty kilku audytorów – zwrócić uwagę na zakres usługi, doświadczenie, oferowane badania specjalistyczne.
  • Rozmawiać bezpośrednio z audytorem – dopytać o szczegóły dotyczące przebiegu i metodologii audytu w naszym obiekcie.
  • Sprawdzić próbkę raportu z audytu – rzetelny audytor powinien przedstawić przykładowy raport, abyśmy wiedzieli jak wyglądać będzie nasz dokument.

Dobry audytor powinien podchodzić kompleksowo i indywidualnie do każdego audytowanego budynku. Nie ograniczać się tylko do minimalnych wymogów formalnych.

Kiedy należy wykonać audyt energetyczny?

Najlepszym momentem na audyt energetyczny jest:

  • Przed zakupem budynku lub mieszkania – audyt pozwoli ocenić rzeczywisty stan obiektu i podjąć decyzję o zakupie na podstawie pełnych informacji.
  • Przed termomodernizacją – audyt wskaże najsłabsze punkty i pozwoli zaplanować optymalny zakres prac remontowych.
  • Przy zmianie sposobu użytkowania budynku – przy zmianie np. domu jednorodzinnego w pensjonat trzeba dostosować system grzewczy i wentylacyjny do nowych potrzeb.
  • Raz na kilka lat w budynku użytkowanym – audyt pozwoli monitorować stan techniczny i reagować na pojawiające się problemy.

Nie ma formalnego obowiązku regularnego wykonywania audytów. Warto jednak je przeprowadzać cyklicznie, aby kontrolować efektywność energetyczną budynku.

Wstępny audyt energetyczny

Czasem przed przystąpieniem do pełnego audytu wykonuje się wstępny audyt energetyczny. Ma on prostszy zakres i pozwala w ogólnym zarysie zdiagnozować kondycję energetyczną budynku.

Wstępny audyt obejmuje:

  • analizę rachunków za media
  • inspekcję wizualną budynku
  • identyfikację największych wad i problemów związanych z napr. zużyciem energii
  • ogólne rekomendacje poprawy efektywności energetycznej (napr. instalacje ciepłej wody użytkowej)

Kosztuje 2-3 razy mniej niż pełny audyt, więc może być dobrym rozwiązaniem dla osób z ograniczonym budżetem. Jednak pełny audyt dostarcza znacznie więcej wartościowych informacji.

Kto może wykonać audyt energetyczny?

  • Certyfikowani audytorzy energetyczni – osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne, które zdały egzamin państwowy i uzyskały uprawnienia audytora energetycznego.
  • Firmy audytorskie – posiadające zatrudnionych certyfikowanych audytorów energetycznych. Często specjalizują się w określonych typach budynków.
  • Firmy budowlane i instalacyjne – coraz częściej świadczą dodatkowo usługi audytów energetycznych. Znają się na budownictwie i instalacjach.
  • Doradcy energetyczni – inżynierowie z doświadczeniem w projektowaniu budynków i systemów energetycznych. Mogą uzyskać certyfikat audytora.
  • Rzeczoznawcy budowlani – posiadający uprawnienia budowlane bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. Również mogą zostać audytorami.
  • Uczelnie i instytuty badawcze – np. wydziały budownictwa i energetyki, instytuty naukowo-badawcze. Prowadzą badania i audyty w ramach grantów.

Najlepiej wybrać doświadczonego, niezależnego audytora z certyfikatem, który kompleksowo zbada budynek i zaproponuje konkretne rozwiązania jego poprawy.

Co zawiera audyt energetyczny budynku?

Kompletny audyt energetyczny składa się z kilku elementów:

  • Dane ogólne o budynku – m.in. adres, rok budowy, kubatura, liczba mieszkańców, sposób użytkowania.
  • Opis konstrukcji budynku – materiały ścian, dachu, podłóg, rodzaj okien i drzwi (parametry techniczne).
  • Parametry cieplne przegród – wartości współczynnika U dla ścian, podłóg, stropodachu, okien.
  • Opis systemów grzewczych – rodzaj kotła, paliwo, stan techniczny.
  • Kompleksowa analiza zużycia energii (oszczędności energii)
  • Opis systemu wentylacji i klimatyzacji.
  • Charakterystyka instalacji elektrycznej i oświetlenia.
  • Analiza miesięcznego zużycia mediów – prądu, gazu, oleju opałowego itp.
  • Wyniki badań np. termowizyjnych – zdjęcia i opis wykrytych nieprawidłowości.
  • Obliczenia zapotrzebowania na energię.
  • Rekomendacje usprawnień – zawierające szacunkowe koszty i oszczędności.
  • Podsumowanie i wnioski z audytu.

Pełen raport z audytu liczy zwykle od 30 do 100 stron.

Audyt energetyczny budynku

Kto robi audyty energetyczne?

Audyt energetyczny domu mogą wykonywać:

  • Niezależni audytorzy i firmy audytorskie.
  • Firmy budowlane i instalacyjne – często oferują audyty jako dodatkową usługę.
  • Inżynierowie budownictwa i energetyki – pracujący na własny rachunek lub w firmach.
  • Uczelnie techniczne – np. na zlecenie w ramach grantów badawczych.
  • Jednostki badawczo-rozwojowe – zajmujące się efektywnością energetyczną.
  • Izby inżynierów budownictwa – organizują szkolenia i warsztaty z audytów.
  • Narodowa Agencja Poszanowania Energii – prowadzi działania edukacyjne i doradcze.

Wykonanie audytu energetycznego potrzebuje doświadczonego, niezależnego audytora, który kompleksowo przeanalizuje budynek i zaproponuje konkretne rozwiązania.

Audyt energetyczny a premia remontowa

Audyt energetyczny jest wymagany przy ubieganiu się o premię remontową z programu „Czyste Powietrze”. Dotyczy to budynków istniejących, które będą poddane termomodernizacji.

Aby otrzymać dotację, audyt musi potwierdzić, że planowane prace remontowe zwiększą efektywność energetyczną budynku minimalnie o 10%. Premia remontowa może pokryć do 50% kosztów wykonania audytu.

Dlatego osoby planujące termomodernizację z wykorzystaniem dotacji powinny wykonać audyt jeszcze przed rozpoczęciem prac – będzie stanowić podstawę wniosku o przyznanie premii.

Co wchodzi w skład audytu energetycznego?

Audyt energetyczny składa się z następujących elementów:

  • Zebranie danych o budynku i analiza dokumentacji technicznej
  • Inwentaryzacja budynku – sprawdzenie wszystkich przegród budowlanych, okien, drzwi, systemów grzewczych etc.
  • Badania specjalistyczne – termowizja, testy szczelności, pomiary temp. powierzchniowych
  • Obliczenia cieplne budynku – określenie zapotrzebowania na energię
  • Analiza taryf i rachunków za media
  • Identyfikacja problemów i rekomendacje usprawnień – np. docieplenie ścian, wymiana okien, regulacja systemu grzewczego
  • Raport końcowy – podsumowujący w formie pisemnej wyniki audytu i wnioski
  • Certyfikat charakterystyki energetycznej – świadectwo charakteryzujące energochłonność budynku

Pełny zakres audytu daje najwięcej korzyści i pozwala zaplanować optymalną modernizację pod względem kosztów i efektów.

Ile kosztuje audyt energetyczny?

Koszt audytu energetycznego zależy od kilku czynników:

  • Wielkość i rodzaj budynku – im większy i bardziej złożony budynek, tym droższy audyt.
  • Zakres audytu – pełny czy uproszczony. Pełny kosztuje więcej.
  • Lokalizacja – ceny w dużych miastach mogą być wyższe.
  • Doświadczenie i renoma firmy audytorskiej.

Przeciętne ceny audytu energetycznego wynoszą:

  • dla mieszkania ok. 1000-1500 zł
  • dla domu jednorodzinnego 1500-3000 zł
  • dla budynku wielorodzinnego od ok. 8000 zł
  • dla budynku przemysłowego nawet kilkanaście tysięcy zł

Wstępny audyt jest ok. 2-3 razy tańszy niż pełny. Warto rozważyć pełny audyt, który daje szerszy obraz.

Czy audyt energetyczny jest obowiązkowy w ramach programu „Czyste Powietrze”?

Tak, audyt jest obowiązkowy w programie „Czyste Powietrze” w przypadku realizacji przedsięwzięcia obejmującego ocieplenie przegród budynku. Zgodnie z zasadami programu, aby otrzymać dofinansowanie na docieplenie ścian, stropów, podłóg, dachów i stropodachów, należy wykonać i dołączyć do wniosku audyt energetyczny sporządzony przed realizacją inwestycji. Audyt ma określić zakres prac niezbędnych do poprawy efektywności energetycznej budynku.

Kto musi wykonać audyt energetyczny budynku?

Obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego budynku dotyczy:

  • Właścicieli lub zarządców dużych budynków użyteczności publicznej (powyżej 500 m2) – co 10 lat
  • Przedsiębiorstw energetycznych sprzedających energię odbiorcom końcowym (powyżej 100 GWh rocznie) – co 4 lata
  • Podmiotów zobowiązanych do realizacji obowiązku efektywności energetycznej (dystrybutorzy energii) – w zakresie umów z odbiorcami
  • Inwestorów ubiegających się o świadectwa charakterystyki energetycznej budynków nowych
  • Właścicieli budynków jednorodzinnych starających się o premię remontową z programu „Czyste Powietrze”

Pozostałe podmioty nie mają ustawowego obowiązku przeprowadzania audytów energetycznych. Jednak audyt jest zalecany przed termomodernizacją lub przy zmianie sposobu użytkowania budynku.

Audyt energetyczny dobrowolnie mogą wykonać także właściciele mieszkań w budynkach wielorodzinnych, małych domów, bloków, pensjonatów itp.

Ile trwa audyt energetyczny?

Pełny audyt energetyczny budynku trwa zwykle od 2 do 4 tygodni. Na poszczególne etapy audytu przeznacza się mniej więcej taki czas:

  • Zbieranie danych i analiza dokumentacji – 1-2 dni
  • Badanie budynku i instalacji – 1-3 dni
  • Badania specjalistyczne np. termowizja – 1-2 dni
  • Obliczenia i analizy audytora – 3-5 dni
  • Przygotowanie raportu i rekomendacji – 2-3 dni
  • Konsultacje z inwestorem – 1-2 dni

Łącznie daje to około 2-4 tygodni na wykonanie kompletnego audytu energetycznego.

Czas realizacji audytu zależy też od wielkości i złożoności budynku. W przypadku budynków zabytkowych czy o nietypowej konstrukcji, audyt może trwać dłużej.

Przeprowadzenie samej wizji lokalnej i badań w budynku zajmuje zwykle 1-3 dni.

Jak wygląda audyt energetyczny?

Audyt składa się z kilku etapów:

  1. Analiza dokumentacji technicznej budynku.
  2. Wizja lokalna – przegląd i inwentaryzacja wszystkich elementów budynku wpływających na zużycie energii.
  3. Badania specjalistyczne np. termowizja, testy szczelności, pomiary temperatury powierzchni.
  4. Obliczenia energetyczne budynku za pomocą specjalistycznego oprogramowania.
  5. Analiza rachunków za media (prąd, gaz, ciepło itp.).
  6. Opracowanie możliwych usprawnień – np. docieplenie ścian, wymiana okien, modernizacja systemu grzewczego.
  7. Przygotowanie raportu z audytu energetycznego zawierającego wnioski i rekomendacje.
  8. Przekazanie raportu klientowi.
  9. Konsultacje z inwestorem i wyjaśnienie wyników audytu.
  10. Wystawienie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku.

Czym różni się audyt energetyczny od świadectwa energetycznego?

Podstawowe różnice między audytem energetycznym a świadectwem charakterystyki energetycznej budynku:

Audyt energetyczny

  • Jest szczegółowym badaniem stanu energetycznego konkretnego budynku.
  • Zawiera analizę wszystkich elementów budynku mających wpływ na zużycie energii.
  • Kończy się raportem zawierającym praktyczne rekomendacje poprawy efektywności energetycznej.

Świadectwo charakterystyki energetycznej

  • Jest standaryzowaną charakterystyką energetyczną budynku.
  • Opiera się głównie na obliczeniach energetycznych.
  • Zawiera ogólną klasyfikację energochłonności w skali A-G.
  • Ma formę standardowego certyfikatu, bez rekomendacji.

Audyt energetyczny dostarcza znacznie więcej wartościowych informacji niż samo świadectwo charakterystyki energetycznej. Stąd też jego przeprowadzenie jest zalecane przed termomodernizacją budynku.